Bắt đầu kinh doanh thời trang luôn là hành trình đầy sáng tạo và đam mê, nơi những ý tưởng độc đáo có thể thăng hoa. Nhưng tin rằng, bên cạnh ánh hào quang, hành trình này cũng tiềm ẩn vô vàn thử thách và cạm bẫy. Không ít những giấc mơ thời trang lụi tàn vì mắc phải những sai lầm cơ bản.
Bài viết này tổng hợp 8 sai lầm phổ biến mà các nhà khởi nghiệp thời trang thường mắc phải, đồng thời đưa ra những chiến lược thực tiễn để bạn có thể tránh vấp ngã và phát triển bền vững trong ngành công nghiệp cạnh tranh khốc liệt này.
1. Bỏ Qua Nghiên Cứu Thị Trường: “Yêu Bằng Mắt, Cưới Bằng Tai”
Sai lầm: Đây là lỗi chí mạng đầu tiên mà không ít nhà khởi nghiệp mắc phải: ra mắt thương hiệu theo cảm tính, chủ quan, chỉ vì “thấy cái này hay”, “mình thích cái kia” mà không chịu đào sâu tìm hiểu thị trường mục tiêu, đối thủ sừng sỏ và xu hướng đang chuyển dịch ra sao, cứ nghĩ rằng sản phẩm mình đẹp là sẽ bán được, mà quên mất khách hàng thực sự cần gì.
Cách tránh: Đừng bao giờ lơ là việc nghiên cứu thị trường nghiêm túc. Hãy xem xét kỹ lưỡng đối tượng khách hàng bạn muốn phục vụ là ai: Gen Z, Millennials, hay Gen X? Họ có phong cách sống như thế nào, thu nhập bao nhiêu, và họ chi tiền cho thời trang với tiêu chí gì? Gu thời trang của họ là gì?
Phân tích đối thủ cạnh tranh để xem họ đang làm tốt điều gì, khả năng bán của họ như thế nào? Bạn có thể làm tốt hơn họ điều gì? Nếu bạn không thể tìm điểm nào có thể làm tốt hơn họ thì bạn khó có thể trụ lại thị trường.
2. Không Xác Định Rõ Bản Sắc Thương Hiệu: “Một Nồi Lẩu Thập Cẩm”
Sai lầm: Nhiều thương hiệu khởi nghiệp giống như một “nồi lẩu thập cẩm” – sản phẩm đa phong cách hoặc phong cách thay đổi theo mùa, theo trend hay thậm chia theo bộ phận thiết kế. Điều này vô cùng nguy hiểm vì khi bạn không xây dựng được phong cách, giá trị cốt lõi và tiếng nói riêng biệt cho thương hiệu khách hàng khó lòng nhớ đến và phân biệt được bạn với hàng ngàn cái tên khác trên thị trường.
Cách tránh: Xác định bản sắc thương hiệu rõ ràng và nhất quán trên mọi nền tảng là điều sống còn. Hãy tự hỏi: Tại sao bạn quyết định mở thương hiệu này? Nếu ngoài mục đích lợi nhuận thì có lý do gì khiến bạn tiếp tục phát triển thương hiệu này? Bạn muốn phục vụ nhóm khách hàng nào ? Bạn giải quyết “nỗi đau” gì cho họ? Nếu một ngày thương hiệu bạn biến mất điều gì khiến khách hàng sẽ luôn nhớ đến bạn?
Ví dụ cùng là 1 chiếc sơ mi trắng nếu mua ở Zara sẽ cho bạn cảm giác về một người hiện đại trẻ trung, nếu mua ở Uniqlo chắc hẳn phải là 1 người quan tâm đến chất lượng cuộc sống hay nếu mua ở Muji là người có lối sống tối giản.
3. Đánh Giá Quá Cao Nhu Cầu Thị Trường: “Tưởng Bở” Doanh Số
Sai lầm: Đây là hệ quả của việc đặt ra mục tiêu lớn hơn so với năng lực của mình. Giai đoạn đầu khởi nghiệp do có một số thuận lợi như sản phẩm đáp ứng được đúng tệp khách hàng nên nhiều nhà khởi nghiệp “mạnh tay” sản xuất số lượng lớn, dẫn đến tình trạng tồn kho chồng chất. Nếu thị trường không phản hồi như mong đợi thường là do không lường trước hết được các nhu cầu của thị trường ở từng thời điểm.
Cách tránh: Hãy bắt đầu một cách thận trọng. Bắt đầu với số lượng nhỏ (limited edition hay capsule collection), thử nghiệm phản hồi của thị trường trước khi mở rộng. Điều này giúp bạn giảm thiểu rủi ro tài chính và tránh lãng phí nguồn lực.
Nhiều thương hiệu local Việt Nam hiện nay cũng áp dụng chiến lược pre-order (đặt trước) để thăm dò thị trường trước khi sản xuất hàng loạt, tránh rủi ro tồn kho.
4. Không Hiểu Rõ “Luật Chơi” Của Digital Marketing Hay Sàn TMĐT
Sai lầm: Nhiều người nghĩ rằng cứ tạo một website thật đẹp, chạy vài ba chiến dịch quảng cáo trên mạng xã hội, hay đơn thuần “hiện diện” trên sàn thương mại điện tử là sẽ bán được hàng. Đó là một sai lầm chết người! Marketing online không chỉ là “có mặt”, mà là “tối ưu hóa sự hiện diện”.
Cách tránh: Bạn cần hiểu rõ cách xuất hiện, cách vận hành của từng nền tảng để có chiến lược đầu tư quảng cáo và nhân lực đúng cách.
Website: Có tối ưu SEO không? Tốc độ tải trang có nhanh không? Giao diện có thân thiện với người dùng di động không?
Mạng xã hội (ví dụ TikTok): Đừng chỉ đăng bài, hãy tạo nội dung đúng “chất” của nền tảng đó. TikTok không chỉ là nơi giải trí mà còn là một kênh bán hàng hiệu quả, nhưng bạn phải biết cách tạo ra các video ngắn, sáng tạo, “bắt trend” để thu hút sự chú ý.
Sàn TMĐT (Shopee, Lazada, Tiki): Hiểu rõ thuật toán xếp hạng sản phẩm, cách tối ưu gian hàng, và đặc biệt là cách chạy các chiến dịch khuyến mãi, quảng cáo nội sàn để đạt hiệu quả cao nhất. Ngay cả các shop nhỏ lẻ trên Shopee cũng phải liên tục tối ưu từ khóa, hình ảnh và tham gia các chiến dịch để có được lượt hiển thị.
5. Xem Nhẹ Quy Trình Sản Xuất và Chuỗi Cung Ứng: “Đứt Gánh Giữa Đường”
Sai lầm: Đây là điểm yếu của rất nhiều nhà thiết kế trẻ, những người chỉ tập trung vào ý tưởng mà thiếu kinh nghiệm quản lý sản xuất. Không biết cách làm việc với xưởng, không kiểm soát được chất lượng, dẫn đến hàng loạt vấn đề như trễ hạn giao hàng, sản phẩm lỗi hỏng và chi phí đội lên gấp bội.
Cách tránh: Làm việc với đối tác sản xuất uy tín là chìa khóa. Hãy dành thời gian tìm hiểu, kiểm tra năng lực và quy trình của xưởng. Xây dựng kế hoạch dự phòng cho mọi rủi ro có thể xảy ra và thiết lập quy trình kiểm soát chất lượng chặt chẽ ở từng khâu.
6. Định Giá Sản Phẩm Không Phù Hợp: “Mắc Cạn” Giữa Dòng
Sai lầm: Định giá sản phẩm là cả một nghệ thuật. Giá quá cao có thể khiến khách hàng ngần ngại và thậm chí kể cả khi yêu thích thương hiệu, họ cũng ngần ngại chi, như thương hiệu DANGHAIYEN và Lưu Việt Anh rời cuộc chơi thời trang vừa qua là một ví dụ tiêu biểu khi doanh số không đủ cho vận hành. Ngược lại, giá quá thấp lại có thể làm mất đi giá trị thương hiệu, khiến khách hàng nghi ngờ về chất lượng, và quan trọng hơn là khiến bạn không có đủ lợi nhuận để tái đầu tư và phát triển.
Cách tránh: Hãy phân tích chi phí kỹ lưỡng – từ nguyên vật liệu, nhân công, chi phí marketing, vận chuyển đến lợi nhuận mong muốn. Sau đó, bạn cần tham khảo thị trường để xem các đối thủ cạnh tranh đang định giá như thế nào cho những sản phẩm tương tự. Nhiều brand đã rất ưng sản phẩm của mình nhưng không bán được, vì mẫu tương tự tồn tại đầy trên mạng với mức giá thấp hơn 30% hay 50%. Cuối cùng, xác định mức giá cạnh tranh phù hợp với giá trị mà thương hiệu bạn mang lại.
7. Bỏ Qua Phản Hồi Của Khách Hàng: “Tiếng Nói Vô Hình”
Sai lầm: Một số nhà khởi nghiệp chỉ quan tâm đến việc bán được hàng mà bỏ qua “tiếng nói” của khách hàng sau khi mua. Không lắng nghe hoặc coi nhẹ ý kiến của họ là tự chặt đứt con đường cải thiện và phát triển.
Cách tránh: Hãy chủ động thu thập phản hồi từ khách hàng qua mọi kênh: khảo sát sau mua hàng, bình luận trên mạng xã hội, tin nhắn trực tiếp, hoặc thậm chí là các nhóm cộng đồng. Hãy xem đây là dữ liệu quý giá để cải thiện sản phẩm/dịch vụ của bạn. Đôi khi một tiếng nói nhỏ cũng có thể làm nên “vết rách” to với thương hiệu.
Các thương hiệu thời trang Việt cũng nên tích cực tạo các kênh tương tác như group Facebook, hộp thư góp ý để thu thập feedback. Ví dụ, nhiều thương hiệu đã cải thiện form dáng, chất liệu sản phẩm sau khi nhận được góp ý từ khách hàng về việc quần áo bị nhăn, bai dão nhanh. Một thương hiệu local rất nổi tiếng đã cải tiến… mác áo chỉ vì khách hàng nói nó gây cảm giác khó chịu khi chạm vào da.
8. Cố Làm Mọi Thứ Một Mình: Cho Dù Là “Siêu Nhân” Cũng Dễ Kiệt Sức
Sai lầm: Là một nhà khởi nghiệp, bạn thường có xu hướng “ôm đồm” mọi thứ, từ thiết kế, sản xuất, marketing đến bán hàng, chăm sóc khách hàng. Điều này không chỉ dẫn đến tình trạng kiệt sức mà còn khiến công việc thiếu hiệu quả vì bạn không thể giỏi tất cả mọi thứ.
Cách tránh: Hãy học cách phân công, ủy thác công việc và thuê đội ngũ hỗ trợ cho những mảng bạn không phải là chuyên gia. Nếu bạn thiếu kinh nghiệm hay không đủ chuyên môn, hãy tìm kiếm các mentor (người cố vấn) trong ngành để được định hướng, chia sẻ kinh nghiệm và tránh những “ổ gà” không đáng có.
Đối với khởi nghiệp, bạn có thể bắt đầu với việc thuê freelancer cho thiết kế đồ họa, chuyên gia marketing số, hoặc một đơn vị sản xuất uy tín. Việc tận dụng network và tìm kiếm lời khuyên từ những người đi trước trong ngành thời trang Việt Nam cũng vô cùng giá trị.
Hành trình xây dựng một thương hiệu thời trang là một cuộc marathon, không phải là một cuộc chạy nước rút. Nguy hiểm luôn rình rập khắp mọi nơi. Học hỏi từ những sai lầm phổ biến sẽ giúp bạn tiến nhanh và vững chắc hơn trong hành trình này.
Đừng ngần ngại tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia hay mentor để tối ưu hóa chiến lược, tiết kiệm thời gian và biến những giấc mơ thời trang của bạn thành hiện thực. Và điều quan trọng “ không bao giờ bỏ cuộc “ vì kết quả đạt được là vô cùng xứng đáng!
Chúc bạn thành công khi theo đuổi giấc mơ thời trang của mình!
Chương trình Coaching 1-1 – Brand Reset – Xây dựng bản sắc thương hiệu để tăng trưởng.
Chương trình coaching 8 tuần thực chiến dành cho chủ doanh nghiệp thời trang: giúp bạn xác định rõ bản sắc thương hiệu, xây dựng bộ sản phẩm cốt lõi có cá tính riêng và định vị đúng khách hàng mục tiêu – ngay cả khi bạn đã được khách hàng biết đến nhưng vẫn loay hoay vì sản phẩm chưa đủ khác biệt để giữ chân họ và tạo đà tăng trưởng bền vững. Tìm hiểu thêm thông tin [tại đây]
